Metody montażu klimatyzacji na pompach ciepła powietrze-powietrze. Wskazówki dla instalatorów

przez Panasonic 24-10-2023 Nieskategoryzowane

Każde nawet najmniejsze niedopatrzenie podczas montażu pompy ciepła powietrze-powietrze może mieć daleko posunięte negatywne skutki. Jakie są najczęściej popełniane błędy przez instalatorów? O czym nie wolno zapomnieć? Sprawdźmy, gdzie najczęściej zdarzają się branżowe zaniedbania podczas tworzenia systemów do ogrzewania pompą ciepła typu powietrze-powietrze.

Kto może przeprowadzić montaż klimatyzacji?

W ramach działań mających na celu zmniejszenie negatywnego wpływu substancji na warstwę ozonową oraz redukcję emisji gazów cieplarnianych, Unia Europejska wdrożyła szereg przepisów ograniczających zakres stosowanych czynników chłodniczych. Polska, reagując na te regulacje - ustanowiła Ustawę z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych .

F-gazy tj. R410A, R134A i R32, zawierają fluor i są powszechnie stosowane w klimatyzacji jako czynniki chłodnicze. Jednak wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej, zaostrzeniem norm oraz wzrostem cen f-gazów, producenci systemów klimatyzacyjnych są zmuszeni do poszukiwania alternatywnych i bardziej ekologicznych czynników chłodniczych. Dodatkowo, zgodnie z dyrektywą unijną z 2015 roku, od 2020 r. zabronione jest stosowanie fluorowanych gazów cieplarnianych o współczynniku ocieplenia globalnego równym 2500 lub więcej. W praktyce dotyczy to m.in. R404A (napełnienie równe 10,2 kg i więcej) oraz R507 (napełnienie równe 10,0 kg i więcej). Mając na uwadze te przepisy, czynnik chłodniczy R32 który jest bezpieczniejszym - stanie się dominującym czynnikiem chłodniczym w klimatyzatorach po 2025 roku.

Mając na uwadze powyższe przepisy, niezwykle ważne jest, aby kontakt z czynnikami chłodniczymi podczas montażu klimatyzacji mieli wykwalifikowani profesjonaliści. Jedynie specjaliści posiadający odpowiednie certyfikaty f-gazowe i Świadectwo Kwalifikacji Zawodowej w zakresie obsługi technicznej urządzeń chłodniczych. dają gwarancję, że montaż pompy ciepła powietrze-powietrze będzie przeprowadzony zgodnie z przepisami i normami.

Pompy ciepła powietrze-powietrze. Co je wyróżnia?

Pompy ciepła powietrze-powietrze są coraz częściej wybieranym rozwiązaniem. Wygoda w eksploatacji dolnego źródła to jedna z ich wielu zalet. W odróżnieniu od innych rozwiązań są one w stanie szybciej ogrzać przestrzeń użytkową niż np. grzejniki płaszczyznowe przy jednoczesnym zachowaniu ekonomicznej racji bytu. To rozwiązanie umożliwia nam również klimatyzowanie domu w lecie. Inne zalety to:

duży wybór rozwiązań,
mała bezwładność cieplna,
ekonomiczność inwestycyjna,
możliwość oczyszczania powietrza w domu,
chłodzenie w lecie,
funkcja osuszania,
ekonomia eksploatacji,
możliwość sterowania zdalnego za pomocą aplikacji,
możliwość utrzymania temperatury dyżurnej.

Możliwość utrzymania temperatury dyżurnej to ciekawa opcja dla właścicieli domków letniskowych. W takich sytuacjach czy podczas wakacyjnych wyjazdów pomocna może okazać się również funkcja sterowania zdalnego za pomocą aplikacji.

Niestety w celu przygotowania ciepłej wody użytkowej trzeba się posługiwać innymi urządzeniami. Na rynku są dostępne rozwiązania takie jak podgrzewacze przepływowe czy grzałki elektryczne. Wybierając powietrzną pompę ciepła, należy również pamiętać o:

konieczności zastosowania innego źródła ciepła na cele CWU,
konieczności zastosowania innego źródła ciepła w pomieszczeniach mokrych,
większym ruchu powietrza niż przy konwencjonalnym ogrzewaniu.

Montaż klimatyzacji – jak zrobić to poprawnie

Okazuje się, że najwięcej błędów jest popełnianych przy najłatwiejszych czynnościach. Po pierwsze należy zwrócić uwagę, czy wybrane urządzenie może pracować w niskich temperaturach. Może się tak zdarzyć, że zaproponowane rozwiązanie jest bezużytecznym ogniwem danej instalacji i wymaga wymiany

Montaż klimatyzatora w następnej kolejności rozpoczynamy od wyjęcia i kontroli jednostki: wewnętrznej (parownika) oraz zewnętrznej (skraplacza). Oba elementy są połączone przewodami elektrycznymi oraz rurami miedzianymi z czynnikiem chłodniczym.

Montaż klimatyzacji – jednostka wewnętrzna

Posiadając w zasięgu ręki odpowiednie narzędzia, takie jak miarka, poziomica czy ołówek, możemy ustalić idealne miejsce dla jednostki wewnętrznej.

Wybór dobrego miejsca podczas montażu klimatyzacji jest kluczowy dla jednostek wewnętrznych. Należy to zrobić w sposób odpowiedni, by umożliwić równomierne rozprowadzenia ciepła po przestrzeni mieszkalnej. Ważne, by zachować odpowiednie odstępy: co najmniej 20 cm od sufitu i minimum 30 cm od bocznych przeszkód. Kierunek nawiewu z zamontowanej jednostki wewnętrznej nie powinien być skierowany w miejsca, gdzie przebywamy najczęściej, tj. sofa, łóżko czy biurko. Błędne umiejscowienie urządzenia może prowadzić do niższej efektywności oraz do sytuacji, gdzie zimne powietrze oddziałuje bezpośrednio na domowników. Dlatego też nie powinno się dopuszczać również montażu jednostek na ścianach sypialni, może to być skutkiem dyskomfortu

Dobrą praktyką jest montaż jednostki ściennej w przestrzeni nad drzwiami z zachowaniem 5-centymetrowego odstępu od sufitu. Przed właściwym montażem jednostki wewnętrznej, konieczne jest wykonanie otworu o średnicy 5-6 cm w ścianie zewnętrznej, by przeprowadzić przez niego przewody elektryczne oraz izolowane przewody chłodnicze. Do tego zadania niezbędna jest wiertarka z odpowiednią otwornicą. Po wywierceniu otworu, właściwie mocujemy wspornik, dbając o jego poziome ustawienie. Używanie wkrętów dedykowanych do wspornika znacznie może przyspieszyć ten proces.

Po ustaleniu położenia, wykonujemy połączenia lutowane oraz przygotowujemy do podłączenia kable elektryczne. Ten krok wymaga precyzji, ponieważ od niego zależy sprawne i bezpieczne działanie całego urządzenia. Następnie, po zaizolowaniu rur odpowiednim materiałem (kauczuk) i zamontowaniu jednostki wewnętrznej na stelażu, jesteśmy gotowi do przejścia do kolejnych etapów instalacji.

Montaż klimatyzacji – jednostka zewnętrzna

Prace związane z montażem jednostki zewnętrznej odbywają się poza obrysem budynku – jednostka ta może zostać zamontowana na ścianie zewnętrznej, na balkonie czy pod okapem dachowym. Ważne, by odległości między jednostką zewnętrzna i wewnętrzną nie przekraczały długości zalecanej przez producenta. W trakcie montażu jednostki zewnętrznej, należy uniknąć jej montażu bezpośrednio do konstrukcji budynku z uwagi na hałas emitowany przez jednostkę – jeżeli istnieje taka możliwość, warto oddalić jednostkę od ścian czy okien mieszkalnych, aby uniknąć oddziaływania akustycznego dla mieszkańców.

Do montażu jednostki zewnętrznej klimatyzacji warto zastosować konstrukcje podporowe, np. w kształcie litery L. Ważne jest, by konstrukcja była poziomowana, a jednostka osadzona na podkładkach antywibracyjnych. Rurociągi chłodnicze można zabezpieczyć przed uszkodzeniem poprzez umieszczenie ich w rurach osłonowych karbowanych. Ponadto, warto umiejscowić jednostkę w sposób umożliwiający swobodny przepływ powietrza oraz zapewniających dostęp do prac konserwacyjnych.

Kolejna ważna kwestia to miejsce montażu jednostki zewnętrznej. Problem nie dotyczy urządzeń z samą funkcją chłodzenia, pojawia się bowiem w momencie defrostu występującego przy ogrzewaniu.

Kolejna sprawa to nieuwzględnienie odprowadzenia skroplin powstałych podczas defrostu. Jest to bardzo istotna kwestia. Często zapominamy o udrożnieniu drogi odpływu wilgoci z tacy skroplin. Przeprowadzenie defrostu jest kluczowe dla poprawnego działania pompy ciepła, tym samym instalacja powinna dawać możliwość swobodnego odprowadzenia skroplin. Równie ważne jest zachowanie odpowiednich odległości od przegród podczas montażu jednostki zewnętrznej. Agregat obligatoryjnie musi być montowany zgodnie z instrukcją obsługi. Najlepiej 30 cm od podłoża. Przed jednostką powinien zostać zachowany co najmniej metr odstępu, taka przestrzeń umożliwia wymianę powietrza. Trzeba pamiętać również o 10-centymetrowym odstępie od ściany, by nie było problemów z przepływem i wydajnością pompy ciepła.

Test szczelności i odpowietrzenie podczas montażu klimatyzacji

Przed uruchomieniem instalacji klimatyzacji niezbędne jest przeprowadzenie próby szczelności i odpowietrzenie instalacji. Do badania szczelności wykorzystuje się azot techniczny, zwłaszcza w przypadku klimatyzatorów pracujących na czynniku R410A, gdzie ciśnienie może sięgać wartości 37 bar. Próba nadciśnieniowa jest bardziej niezawodna niż test podciśnieniowy i jest szczególnie zalecana dla instalatorów o mniejszym doświadczeniu. Wszelkie nieszczelności na tym etapie można szybko wykryć i zlokalizować przy użyciu roztworu mydlanego lub dedykowanych detektorów elektronicznych.

Czas potrzebny na wykonanie montażu klimatyzacji zależy od skomplikowania danego zlecenia, lecz zwykle oscyluje w granicach 4-12 godzin, w zależności od liczby jednostek wewnętrznych i odległości między komponentami systemu klimatyzacji.

Instalacja klimatyzacji - Połączenia elektryczne i rozruch instalacji

Podczas procesu wytwarzania próżni dysponujemy wystarczającą ilością czasu by wykonać połączenia elektryczne w jednostkach wewnętrznych i zewnętrznych. W przypadku klimatyzatorów split najczęściej jest to przewód 3x2,5 mm2, układany razem z rurami chłodniczymi. Dla klimatyzatora powinno się przygotować indywidualne zabezpieczenie 16A dla pojedynczego urządzenia lub 25A dla układów multi. W skrzynce rozdzielczej powinno się użyć bezpiecznika o charakterystyce „C”. Na tym etapie istotne jest dokładne zapoznanie się ze schematem połączeń zawartym w instrukcji montażu.

Instalacja klimatyzacji – napełnienie systemu czynnikiem chłodniczym

Po skutecznym zakończeniu procesu wytwarzania próżni, należy napełnić system czynnikiem chłodniczym. Dla klimatyzatorów typu split, jednostki zewnętrzne są już zaopatrzone w odpowiednią ilość czynnika, bazując na standardowej długości rury cieczowej określonej przez producenta.

Dla przykładu, jeśli instalacja klimatyzacji ma 30 mb, a producent wskazuje na konieczność dodania czynnika dla długości przekraczającej 10 mb, musimy obliczyć i dodać właściwą ilość czynnika przed otwarciem zaworów jednostki zewnętrznej. Dla rurociągu o średnicy ¼” standardowe napełnienie to 20 g/mb, co oznacza dodatkowe 400 g dla wspomnianej instalacji. Po dokonaniu tego napełnienia, zawory można w pełni otworzyć i uruchomić klimatyzator w trybie chłodzenia. W trakcie próbnego rozruchu możemy użyć termometru do sprawdzenia temperatury powietrza wyprowadzanego z jednostki wewnętrznej. Optymalnie, temperatura ta powinna być o około 10°C niższa niż temperatura powietrza dostarczanego do urządzenia. Ustawienia temperatury na klimatyzatorze powinny być niższe o 5-6°C w porównaniu z temperaturą zewnętrzną, aby unikać ewentualnych problemów zdrowotnych związanych z eksploatacją klimatyzacji.

Montaż pompy ciepła powietrze-powietrze: przeglądy

Dla zapewnienia najwyższej jakości powietrza nawiewanego przez klimatyzator, niezbędne jest regularne utrzymanie czystości urządzeń. Nie można pozwolić, aby stał się on miejscem gromadzenia się niepożądanych substancji. Aby temu zapobiec, instalację freonową powinno się czyścić co najmniej raz w roku. Niewłaściwa konserwacja urządzenia skutkuje nie tylko obniżeniem efektywności chłodzenia, ale także potencjalną awarią.

Dodatkowo, co najmniej raz, a najlepiej dwukrotnie w ciągu roku warto zlecić przeprowadzenie kompleksowego przeglądu klimatyzacji, który obejmuje etap odgrzybiania, czyszczenie skraplacza i parownika oraz kontrolę ciśnienia czynnika chłodniczego. Częstość tych kontroli zależy od położenia obiektu, stopnia zanieczyszczenia otoczenia i intensywności użytkowania urządzenia. Regularna konserwacja jest kluczowa dla zdrowia domowników, optymalnego działania systemu i utrzymania gwarancji na urządzenia chłodnicze.

Materiał opracowano na podstawie webinaru przeprowadzonego w ramach Webinarowej Środy przez Dariusza Grabczyńskiego pod tytułem “Czy ogrzewanie domu klimatyzacją jest opłacalne i jest alternatywą dla pompy ciepła powietrze-woda?”.