Ogrzewanie pompą ciepła – czy to się naprawdę opłaca?

Aktualnie w polskich gospodarstwach domowych i innych budynkach zainstalowanych jest łącznie blisko 700 tysięcy pomp ciepła. Rocznie w naszym kraju sprzedaje się  około 100 tysięcy takich urządzeń. W zdecydowanej większości pompy ciepła do domu jednorodzinnego to urządzenia działające w systemie powietrze-woda, które czerpią energię cieplną z powietrza atmosferycznego, a następnie przy wysokiej wydajności ogrzewają wodę w centralnym ogrzewaniu. Mimo rocznych wahań sprzedaży na rynku szacuje się, że do 2030 roku na ogrzewanie domu pompą ciepła postawi aż 2 miliony gospodarstw. 

Dziś postaramy się rzetelnie odpowiedzieć na pytanie, czy ogrzewanie pompą ciepła jest opłacalne. Skupimy się nie tylko na nowym budownictwie o najlepszej termoizolacji i efektywności energetycznej. Przedstawimy także efektywność pompy ciepła w starym domu, ale poddanym termomodernizacji. Na końcu zwrócimy uwagę, że w tego typu analizie warto uwzględnić również inne aspekty niż ogrzewanie domu. Pompa ciepła bywa czymś więcej niż urządzenie grzewcze i ma dodatkowe zalety!

Ogrzewanie pompą ciepła a inne źródła energii w liczbach

Odpowiedź na pytanie, jak bardzo efektywnie spisze się pompa ciepła do ogrzewania domu zawsze ma charakter indywidualny, ponieważ każdy budynek cechuje się odmienną bryłą, powierzchnią, termoizolacją, aranżacją wnętrza, a także subiektywnym komfortem termicznym odczuwanym przez domowników. Dlatego przed instalacją pompy ciepła w mieszkaniu lub domu zawsze należy dokonać indywidualnej kalkulacji. Dziś odpowiadamy jednak na ogólnie postawione pytanie, czy użycie pompy ciepła w domu jest opłacalne, a na szczęście istnieją dane, dzięki którym da się porównać średnie koszty ogrzewania budynków przy pomocy poszczególnych źródeł ciepła. 

Rzetelnym źródłem takich zestawień, co istotne, na bieżąco aktualizowanym, jest Porozumienie Branżowe Na Rzecz Efektywności Energetycznej – POBE. Instytucja publikuje kwartalne raporty dotyczące kosztów ogrzewania budynków, biorąc pod uwagę aktualne ceny energii. Najnowsze zestawienie obejmuje pierwszy kwartał 2025 roku i przedstawia budynki o różnej charakterystyce. Porównanie dotyczy klasycznych domów jednorodzinnych o powierzchni 150 m2, zamieszkanych przez 4 osoby, z uwzględnieniem przygotowywania CWU.

Efektywność pompy ciepła w domu o standardzie EU = 40 kWh/(m2 rocznie)

Norma EU = 40 określa maksymalną ilość energii użytkowej przeznaczonej nie tylko do ogrzewania na poziomie 40 kWh/(m²·rocznie). Jest bardzo restrykcyjna i dotyczy budownictwa pasywnego z maksymalną termoizolacją i zastosowaniem odnawialnych źródeł energii. 

Jeśli chodzi o źródło ogrzewania, według raportu zdecydowanie najlepszym wyborem okazuje się pompa ciepła. Ogrzewanie domu powinno kosztować 1295 zł rocznie przy współpracy z instalacją fotowoltaiczną lub 2380 zł rocznie bez takiej instalacji. Porównywalne koszty w przypadku tej drugiej wartości mogą zapewnić jedynie kotły węglowe i kotły na drewno opałowe, ale ich instalacja w nowoczesnym budownictwie jest bezzasadna. Koszt ogrzewania takiego budynku gazowym kołem kondensacyjnym wynosi 4220 zł rocznie. 

Koszty ogrzewania pompą ciepła w budynku o standardzie WT 2021 (EU = 55 kWh/(m2 rocznie))

Norma WT 2021 (EU = 55) obowiązuje w Polsce od ponad czterech lat i dotyczy nowych budynków oraz poddawanych termomodernizacji. Uwzględniając koszty energii z pierwszego kwartału 2025 roku, raport określa roczny koszt zużycia energii na ogrzewanie pompą ciepła typu powietrze woda na 2900 zł w przypadku ogrzewania podłogowego przy temperaturze 35 stopni Celsjusza i 3640 zł rocznie w przypadku wykorzystania grzejników i podgrzewania wody do temperatury 55 stopni Celsjusza. Wyniki te są nieznacznie lepsze od ogrzewania kotłem węglowym, ale za to znacząco dystansują gazowy kocioł kondensacyjny z kosztem ogrzewania sięgającym 5320 zł rocznie. Zastosowanie pompy ciepła w domu o tym standardzie jest także tańsze w porównaniu do kotłów na drewno opałowe i pelet. 

Efektywność pompy ciepła w starym domu poddanym termomodernizacji do standardu o standardu WT 2017 (EU 80 kWh/(m2 rocznie))

Standard WT 2017 (EU 80) obowiązywał w naszym kraju do 2021 roku i spora część budynków poddawanych termomodernizacji w poprzednich latach spełnia właśnie takie kryteria. To dobry punkt wejścia, aby ocenić zasadność montażu pompy ciepła do starego domu. Według raportu POBE urządzenie współpracujące z ogrzewaniem podłogowym powinno zapewnić koszt ogrzewania na poziomie 3790 zł rocznie, albo 4850 zł w przypadku klasycznych grzejników. Oznacza to nieco niższe koszty w przypadku kotła węglowego lub wykorzystania drewna opałowego bądź peletu, ale wszystko zależy od efektywności samych grzejników. Dla porównania kocioł gazowy kondensacyjny w różnych konfiguracjach grzejników, ale przy ich bardzo wysokiej wydajności, w każdej konfiguracji generuje koszty na poziomie ponad 7000 zł rocznie. Oznacza to w praktyce, że wybór pompy ciepła do starego domu, ale poddanemu modernizacji w ciągu ostatniej dekady powinien być opłacalny. 

Wysoka efektywność energetyczna pompy ciepła do domu

Ogrzewanie pompą ciepła jest opłacalne ze względu na bardzo wysoką efektywność energetyczną tych urządzeń. Chociaż pompa ciepła pobiera energię elektryczną potrzebną do pracy sprężarki, jednocześnie około 80% ciepła to darmowa energia pochodząca z otoczenia – najczęściej powietrza. Świadczy o tym współczynnik COP określający efektywność energetyczną, który sięga wartości 5 w przypadku nowoczesnych urządzeń. 

Zastosowanie pompy ciepła w domu nie tylko z instalacją fotowoltaiczną

Co istotne, raport przygotowany przez POBE udowadnia, że w budynkach cechujących się przyzwoitą termoizolacją zastosowanie pompy ciepła w domu jest bardzo opłacalne również bez instalacji fotowoltaicznej, w porównaniu do większości tradycyjnych źródeł energii. Co prawda instalacja pompy ciepła może kosztować kilkadziesiąt tysięcy złotych, jednak taka inwestycja się zwraca ze względu na długą żywotność tych urządzeń. 

Pompy ciepła w starym domu? Czas na termomodernizację z dofinansowaniem

Zastosowanie pompy ciepła w mieszkaniu lub domu to jeszcze bardziej opłacalna inwestycja ze względu na szereg dofinansowań, na jakie mogą aktualnie liczyć właściciele nieruchomości. Należą do nich programy takie jak: Czyste Powietrze, Ciepłe Mieszkanie, Ulga Termomodernizacyjna, Moje Ciepło, Agroenergia i oferowany przez Panasonic program Panasonic x EnMS, którego szczegóły opisujemy na naszej stronie. Dodatkowo programy takie jak Energia Plus i Mój Prąd pozwalają na tanią instalację fotowoltaiki służącej do zasilania pompy ciepła. 

Jakie korzyści daje pompa ciepła? Ogrzewanie w niskiej cenie to nie wszystko!

O tym, że ogrzewanie pompą ciepła jest korzystne decydują oczywiście koszty, ale na końcu warto wspomnieć o pozostałych zaletach tego źródła ogrzewania. 

Pozostałe zalety pompy ciepła w mieszkaniu lub domu:

• Ekologiczne rozwiązanie ograniczające ślad węglowy
• Poprawa jakości powietrza w okolicy 
• Relatywnie szybki zwrot z inwestycji
• Niezależność od cen paliw w przyszłości
• Brak konieczności obsługi urządzenia przy utrzymaniu stabilnej temperatury w domu
• Możliwość chłodzenia budynku latem w przypadku nowoczesnych urządzeń

Rozważasz ogrzewanie pompą ciepła? Poznaj najnowocześniejsze urządzenia z serii Panasonic Aquarea, a następnie policz, ile zaoszczędzisz wybierając takie źródło ogrzewania!

Dowiedz się więcej na temat pomp ciepła:

• Jak obniżyć koszty ogrzewania pompą ciepła w praktyce?
• Ile prądu zużywa pompa ciepła i jakie są jej koszty?
• Jak działa pompa ciepła – schemat i opis najważniejszych elementów
• COP - jak to rozumieć?
• Popularne mity o pompach ciepła

Potrzebujesz wsparcia lub chcesz znaleźć akredytowanego instalatora - skontaktuj się z nami